Rave the Planet mang tinh thần Love Parade truyền thống trở lại với Berlin

Love Parade là một trong những bữa tiệc mang tính quyết định của lịch sử âm nhạc điện tử châu Âu, Theo DJ Westbam, nó thay đổi thế giới giống cái cách Woodstock đã làm được. Nhưng giống như khoảnh khắc diễn ra vào năm 1999 ở Woodstock, hình ảnh lừng lẫy một thời về một Love Parade trên những con phố nước Đức với hơn một triệu người tự do nhảy múa theo những set nhạc huyền thoại và các sự kiện phụ truyền bá văn hóa techno trên khắp thế giới dần trở nên kém chất lượng. Quá trình thương mại hoá dẫn đến việc tổ chức ngày càng trở nên kém chất lượng, đỉnh điểm là vụ giẫm đạp nghiêm trọng vào năm 2010.

Không thể phủ nhận tác động văn hóa đầy ấn tượng khi Love Parade ở những năm đỉnh cao, vì vậy khi lần đầu tiên nghe nói đến cuộc hồi sinh của techno parade này ở Berlin, tôi đã rất lạc quan. Rave The Planet hứa hẹn một bữa tiệc phi thương mại, một cuộc “hành hương” về cội nguồn Love Parade, với người đồng sáng lập là Dr.Motte (tên thật là Matthias Roeingh). Như ông nói: "Đó không phải là sự trở lại, mà là một sự khởi đầu mới!"

Đọc thêm: Pump up the rainbow: Asia’s queer voices are louder than before

Love Parade từng thúc đẩy sự chuyển đổi của Berlin khi biến nó trở thành một điểm đến toàn cầu cho những tín đồ nhạc điện tử. Sự kiện này được tổ chức lần đầu tiên vào tháng 7 năm 1989 với 150 người xuống đường ở Berlin, và đến cuối thập kỷ tiếp theo đã tăng gấp 10.000 lần với 1,5 triệu người tham gia vào năm 1999 từ khắp nước Đức và từ các quốc gia khác. Tác động của nó cũng ảnh hưởng đến sự phổ biến của văn hóa câu lạc bộ ở Berlin, vốn mang lại ước tính 1,5 tỷ euro cho thành phố thủ đô nước Đức vào năm 2018. Nhưng chính thành công về mặt thương mại là nhân tố chính khiến Love Parade thoái trào. Sự kiện này gần như trở thành nạn nhân của sự nổi tiếng của chính nó, đến mức sau những tranh chấp về việc ai là người đứng ra bảo đảm cho các dự luật dọn dẹp thành phố và bảo mật diện rộng. Sau Love Parade cuối cùng được tổ chức vào năm 2003, sự kiện này chính thức bị hoãn vô thời hạn.

Những phiên bản Love Parade được lên kế hoạch cho năm 2004 và 2005 bị hủy bỏ. Sau đó, doanh nhân lĩnh vực thể hình Rainer Schaller mua lại thương hiệu Love Parade và đưa sự kiện, chính thức tách rời nó khỏi những người tổ chức ban đầu, đồng nghĩa với việc làm sạch nguồn gốc chính trị của nó để hướng tới một triển vọng thương mại hơn. Dr. Motte kêu gọi mọi người tẩy chay sự kiện này khi nó quay trở lại vào năm 2006. “Ông Schaller là một doanh nhân, ”ông nói. “Anh ta chẳng biết Love Parade là gì. Nó là một nỗ lực chữa lành xã hội thông qua âm nhạc và giao tiếp phi ngôn ngữ. Đó không phải là một cuộc diễu hành vì mục đích tiếp thị”.

Sau đó, cuộc diễu hành này vượt ra khỏi Berlin, với ba sự kiện diễn ra ở vùng Ruhr từ năm 2007 đến năm 2010. Đỉnh điểm là sự kiện thảm khốc ở Duisburg, nơi diễn ra tai nạn đám đông dẫm đạp dẫn đến 21 người chết và hơn 600 người bị thương. Trong suốt một thập kỷ hình thành, Love Parde từ một lễ kỷ niệm hòa bình và hàn gắn bỗng kết thúc như một cuộc biểu tình của sự trục lợi và thương chấn.

Trong một cuộc trò chuyện với tôi vào năm 2019, DJ Westbam đưa ra giả thuyết về việc bối cảnh chính trị của phương Tây thay đổi đã tác động đến tinh thần của Love Parade như thế nào. “Tại sao nhạc house và techno lại hưng phấn và vui vẻ như vậy trong thập niên 90? Bởi đó là lúc mọi người đang hướng đến sự thay đổi chính trị, họ có niềm tin vào một tương lai tốt đẹp hơn, vào những giá trị dân chủ và tự do. Đây là cách mà làn gió thay đổi kiểu dân chủ của phương Tây thổi đến. Dr. Motte đã tiên tri về nền hòa bình thế giới trong vài năm tới hoặc thậm chí lâu hơn. Nhưng sau đó, thế giới chứng kiến cuộc tấn công vào Trung tâm Thương mại Thế giới (New York), dẫn đến một sự thay đổi theo hướng khác,” ông nói. “Thế giới bị bao phủ bởi bóng tối, và âm nhạc cũng chuyển sang techno tối giản. Mọi người không còn cảm thấy hưng phấn, thứ thúc đẩy họ đổ xô ra đường nhảy múa. Họ thích đến những nơi undergrpund như Berghain, mặc đồ đen và lắng nghe thứ âm nhạc tối giản. Tất cả những điều này có lẽ đến một cách tự nhiên, nhưng thực ra lại là kết quả tác động của địa chính trị tới văn hoá”.

Bối cảnh chính trị toàn cầu tiếp tục thoái trào, và Rave The Planet đánh dấu nỗ lực từ nhà tổ chức ban đầu của Love Parade, Dr. Motte nhằm mang lại những cảm xúc tích cực cho thế giới techno hậu đại dịch. Diễn ra vào thứ Bảy, ngày 9/7, nhưng ngay khi đặt chân đến Berlin vào chiều thứ Sáu, tôi đã cảm nhận được sự phấn khích tràn ngập bầu không khí thành phố này. Cảm hứng tiệc tùng của Berlin đã thực sự trở lại, với những tấm áp phích quảng cáo lễ hội kỷ niệm cả Rave The Planet và 30 năm sinh nhật Tresor dán khắp đường phố thủ đô nước Đức, cùng với đó là những cuộc gọi điện thoại vang lên khắp thành phố bởi những vị khách cố gắng tìm kiếm một chỗ nghỉ trong rừng khách sạn quá tải.

Triển lãm Techno của Tresor có tên gọi “Berlin und die große Freiheit” (Berlin và sự tự do khổng lồ) là một cách lý tưởng để kích hoạt những tâm hồn yêu thích techno một ngày trước sự kiện. Ghi lại quá trình phát triển của văn hóa câu lạc bộ Berlin, triển lãm trưng bày những món đồ tạo tác độc đáo và đầy cảm hứng, bao gồm ảnh Bức tường Berlin bị phá bỏ, tờ rơi từ Love Parade đầu tiên, áp phích từ các câu lạc bộ axit đầu tiên ở Tây Berlin, và các bản in fax liên lạc giữa Tresor Records và các nghệ sĩ đã ký hợp đồng - chẳng hạn như Jeff Mills, Underground Resistance và Blake Baxter… tất cả đều mang đến cảm giác thú vị cho người ghé thăm triển lãm.

Sau triển lãm, Thứ Bảy mang đến bầu không khí náo nhiệt trên các đường phố Berlin từ 1 giờ chiều khi nhiều nhóm người với những ngôn ngữ khác nhau cùng hướng về Ku'damm. Hơn 300 đơn đăng ký đã được gửi đến Rave The Planet, với 20 người vượt qua vòng loại thành công và đại diện cho nhiều thị hiếu âm nhạc khác nhau.

Đọc thêm: New book set to highlight the art, identity and culture of techno

DJ Valerio Sinatra từ Techno Anomalie Art Club cùng tham gia vào bữa tiệc với Alex Stein, Sophie Kah, MISTRAL, Mha Ari và nhiều nghệ sĩ khác. Nhà tổ chức những bữa tiệc Queer BEAST & Revolver đã mang đến những nghệ sĩ như Christian Smith, Strøm và Marcel DB. Underground Float từ Ba Lan góp mặt với Cracow Prozak 2.0, Fetish Chateau cùng The Freedom Parade (Prada Wolności). Đây cũng là lần đầu tiên họ trở lại tại Łódź vào mùa hè này sau 15 năm vắng bóng.

Disconnekt và Gegen Berlin đã hợp tác để giới thiệu một loạt các nghệ sĩ yêu thích của họ, chủ yếu cùng chơi B2B bao gồm Bloody Mary và Cristian Marras, Stephanie Sykes với Jean Philippe. Tổ chức phi lợi nhuận Free People Collective của Bỉ, cộng đồng Freigeist Open Air ở Cologne và Lichtparade, Planet Austria của Vienna cũng góp phần khuấy động những đường phố Berlin với nhịp điệu techno của họ đến 10 giờ tối Thứ bảy.

Chỉ 20 phút sau khi xe tải khởi hành lúc 2 giờ chiều, nhiều người liên tưởng đến viễn cảnh một thảm hoạ khác có thể xảy ra khi một trận mưa lớn đột ngột xuất hiện khiến những người tham dự phải trú ẩn trong các cửa hàng hoặc quán cà phê. Nhưng rất may trời nhanh chóng trở nên quang đãng, thời tiết tuyệt vời dường như lời nhắc nhở ấm áp về những Love Parade đã từng diễn ra trong khi người yêu nhạc lại tràn ra khắp những con phố.

Cuộc diễu hành đi theo một lộ trình dài bảy km xuyên qua Berlin với hơn 200 tiết mục biểu diễn của nghệ sĩ từ Đức và những quốc gia khác, với những sắc thái âm nhạc trải rộng từ deep house đến dub techno. Giữa biển người nhảy múa, hò hét, uống bia và Club-Mate, có những người ở mọi lứa tuổi: cha mẹ có con nhỏ, người yêu nhạc ở độ tuổi 30 và các cặp vợ chồng đáng yêu trên 70 tuổi… tất cả đều đắm chìm vào những rung cảm của nhạc techno. Tại Save Our Culture, tôi thấy một cô bé 7 tuổi đang lắc đầu theo nhịp điệu cổ điển của “Meet Her At The Love Parade” (Da Hool).

Thiết kế của xe tải Underground từ Ba Lan trái ngược với hình ảnh bảo thủ của quốc gia này. Các vũ công mặc trang phục bó sát bằng cao su và đeo mặt nạ trùm kín mặt quay vòng quanh booth khi Holiday 80 chơi những nhạc điện tử như “Higher State of Consiousness” của Josh Wink, “Blurred” của Pianoman, “Passion” của Gat Decor và “Let Me Show You” của Camisra (một bản nhạc đã được chơi tại Love Parade năm 1997 bởi Armand Van Helden!) Một phiên bản hòa tấu của “Twilight Zone” từ 2 cũng khiến đám đông trên phố phấn khích đến tột độ.

Những điểm sáng khác gồm khoảnh khắc DJ Truant chơi “Sunshine” của Dr. Motte & Westbam (được ví như bản quốc ca của Love Parade), hay khi chỉ vừa mới nghe “Be Wild” Fireground, bộ đôi nghệ sĩ mới ký hợp đồng cùng label của Tresor để rồi sau đó phát hiện bộ đôi người Ý này đang nhảy ngay bên cạnh mình và hào hứng ghi lại cảnh đám đông đang nhảy theo track nhạc của ho. Đó là một khoảnh khắc đặc biệt đối với bộ đôi DJ này, với họ, Love Parade mang vị thế huyền thoại, một điển hình của những lễ hội âm nhạc trong mơ. “Những người nói với chúng tôi về trải nghiệm của họ cũng truyền tải cảm giác nổi da gà mà họ cảm thấy tại thời điểm đó. Khi chúng tôi đi qua Cổng Brandenburg, và nhìn thấy gần nửa triệu người ở nhiều độ tuổi khác nhau đang cùng hoà nhịp trên đường phố, họ ở đó để cùng thưởng thức âm nhạc trong một tổng thể, đó là tác động không thể diễn tả bằng lời, bạn phải ở đó và chứng kiến!" họ say sưa nói. “Nó giống như quay ngược thời gian vậy. Chưa kể đến niềm vui của chúng tôi khi nghe bản nhạc của mình. Nó chỉ vừa được phát hành ngày hôm trước, vậy mà hôm nay đã được chơi ở đây ngay khi chúng tôi vừa đến. Chúng tôi thực sự mong rằng Rave The Planet sẽ trở lại mãi mãi”.

Đọc thêm: A new photobook is documenting 30 years of Tresor Berlin

Mỗi giờ sẽ có một bài phát biểu chính trị từ các nhà hoạt động, chính trị gia hoặc nhà báo được mời nói về những yêu cầu của cuộc diễu hành, chẳng hạn như thu nhập cơ bản vô điều kiện mà nghệ sĩ và nhân viên văn hóa sẽ nhận được, hay về việc công nhận văn hóa âm nhạc điện tử như một thành tựu văn hóa cần được bảo vệ. Điều này càng được nhấn mạnh Rave The Planet gửi đơn đăng ký tới UNESCO để công nhận ‘Văn hóa Techno ở Berlin’ là Di sản Văn hóa Phi vật thể, nhằm mục đích bảo vệ các câu lạc bộ và những địa điểm liên quan khác như địa điểm văn hóa.

Bất chấp những thể hiện mục tiêu chính trị tích cực này, tranh cãi xảy ra sau cuộc diễu hành khi cảnh quay Dr. Motte giơ biểu tượng của phong trào chống bãi khóa Querdenker - một tổ chức "tư duy bên" được biết đến ở Đức bởi sự cực đoan phản đối các biện pháp phòng ngừa COVID, bao gồm lập trường chống vắc-xin. Tổ chức này cũng bị cáo buộc là có liên kết với các nhóm cực hữu, bài Do Thái như AfD. Motte phản hồi đây chỉ một sự hiểu lầm: “Tôi không biết biểu tượng này, mà chỉ nhìn thấy những trái tim, một dấu hiệu của hòa bình và dòng chữ “Freedom Parade” trên đó. Tôi không thể nhận ra bất cứ điều gì tồi tệ ở đó, ”ông nói, “tôi chắc chắn và rõ ràng tách mình khỏi cái gọi là “Querdenkern”. ” Rave The Planet cũng đưa ra một tuyên bố cáo buộc bất cứ ai lên án Motte, coi đó như “một nỗ lực lợi dụng cuộc biểu tình hòa bình của chúng tôi và Dr. Motte cho mục đích riêng của họ” và nêu rõ: “Dr. Motte không biết về biểu tượng này và chúng tôi cũng không biết ai đã đưa nó cho ông ấy”.

Sự việc phủ bóng đen lên sự kiện, nhưng trong suốt những thời điểm cao điểm trong ngày, với những khuôn mặt tràn đầy niềm vui trên các con phố của thủ đô techno châu Âu, có vẻ như tinh thần Love Parade ban đầu đã hoàn toàn trở lại.

“Cảm xúc mạnh mẽ nổ ra ngay từ khi sự kiện bắt đầu, tôi thực sự đã phải kìm nén những giọt nước mắt. Một cảm giác yêu thương và sự đoàn kết mãnh liệt được chia sẻ giữa tất cả những người tham gia," Juliet Fox - người khởi động bữa tiệc trên chiếc xe chính kể lại. “Tôi rất mừng vì Dr. Motte và Rave The Planet đã mời tôi trở thành DJ đầu tiên mở màn cho toàn bộ Cuộc diễu hành, trên chiếc xe tải đầu tiên và chơi bản nhạc đầu tiên sau bài phát biểu của Dr. Motte.”

Dr. Motte phát biểu một lần nữa khi cuộc diễu hành kết thúc, ông chia sẻ về lý tưởng, mục tiêu của tổ chức và cảm ơn đám đông đã đến với số lượng lớn như vậy. Tomasz Guiddo, DJ và nhà sản xuất thuộc Rave The Planet, lắng nghe bài phát biểu của Motte trong nước mắt và nói với tôi rằng anh rất vui khi thấy ước tính có khoảng 300.000 người tham gia và nhảy múa cùng nhau trong hòa bình. “Tinh thần của Love Parade trong quá khứ chắc chắn vẫn còn ở đây,” anh nói. “Các giá trị mà chúng tôi đại diện không bao giờ trở nên cũ kỹ. Chúng tôi choáng ngợp với những phản hồi tích cực đến từ cả những người tham gia, chính quyền cũng như từ những người có thể tận hưởng công viên Tiergarten xinh đẹp nhờ sự kiện dọn dẹp lớn vào ngày hôm sau.”

Dr. Motte shares this sentiment. “We did it,” he asserts as he looks over the huge crowd in Tiergarten the following day. “We as the non-profit Rave the Planet organisation worked long and hard on it with the best intentions. We all felt the rhythm and the bass in the streets of Berlin. The music brought us together. Nation, religion, skin colour, gender, social background, profession and so on. At Rave The Planet Parade, none of that matters. We want to dance peacefully as one musical family. Thank you to all who participated.” We hope Rave The Planet will be able to bring those feelings to Berlin moving forward and not go the way of the Love Parade.

Dr. Motte cũng có cùng cảm xúc. “Chúng tôi đã thành công,” ông khẳng định khi nhìn qua đám đông khổng lồ ở Tiergarten vào ngày hôm sau. “Chúng tôi với tư cách là nhà tổ chức phi lợi nhuận của Rave the Planet đã làm việc trong khoảng thời gian dài lâu dài với những mục đích tích cực nhất. Tất cả chúng tôi đều cảm nhận được nhịp điệu và âm bass trên đường phố Berlin. Âm nhạc đã đưa chúng tôi đến với nhau. Quốc gia, tôn giáo, màu da, giới tính, nền tảng xã hội, nghề nghiệp, v.v. Tại Rave The Planet Parade, tất cả không còn quan trọng nữa. Chúng tôi muốn khiêu vũ trong hòa bình và âm nhạc như một đại gia đình. Cảm ơn tất cả những người tham gia sự kiện này." Mong rằng Rave The Planet có thể mang những cảm xúc đó để đưa Berlin tiến về phía trước, chứ không phải lối mòn như Love Parade đã từng bước qua.

Artur Wojtczak là một cây bút tự do, theo dõi Artur trên Instagram

Helena Majewska là một nhiếp ảnh gia, xem trang web của Helena